Naim Süleymanoğlu (Bulgaristan’da değiştirilen adı: Naum Şalamanov; 23 Ocak 1967, Kırcaali – 18 Kasım 2017, İstanbul), Türk haltercidir. Birçok otoriteye göre tüm zamanların en iyi haltercisi olarak kabul edilir.[1][2] Yapıca ufak tefek ancak çok güçlü olması nedeniyle Cep Herkül‘ü olarak anılan Naim Süleymanoğlu, Türk Süpermen adıyla da anılır.[3]
Halter kariyeri
Haltere 1977’de, on yaşındayken başladı. On beş yaşındayken Brezilya‘da düzenlenen Dünya Gençler Halter Şampiyonası’nda iki altın madalya alarak şampiyon oldu. On altı yaşında rekor kırarak yine şampiyon oldu. Böylece halter tarihinde en genç dünya rekortmeni unvanını aldı. Kariyeri boyunca üç altın olimpiyat madalyası, yedi dünya şampiyonluğu ve altı Avrupa şampiyonluğu vardır. Tam 46 kere dünya rekoru kırmıştır. 1984 yılında (16 yaşındayken), silkme kategorisinde vücut ağırlığının üç katını kaldıran ikinci halterci olarak tarihe geçti.[4]
1983-1986 arasında gençlerde 13, büyüklerde 50 olmak üzere tam 63 rekor kırarken yine bu dönemde dünya ve Avrupa şampiyonalarında 52, 56 ve 60 kilolarda şampiyonluklar yaşadı. 1984, 1985 ve 1986’da dünyada yılın haltercisi seçildi. 1984 Los Angeles Olimpiyatları‘na Bulgaristan’ın da Sovyetlerle boykotta yer alması nedeniyle katılamadı. Bu dönemde Bulgar Hükûmetinin Soya Dönüş Operasyonu kapsamında Türk isimlerini yasaklaması nedeniyle adı Naum Şalamanov olarak değiştirildi.
Bulgaristan‘daki bu baskılardan kurtulmak ve Türkiye adına müsabakalara katılmak için 1986’da Melbourne‘de düzenlenen Dünya Halter Şampiyonası’nda Türkiye büyükelçiliğine sığınarak Türkiye’ye iltica etti. Türkiye’ye ilticasında ve getirilmesinde bizzat Turgut Özal devreye girdi.
Naim Süleymanoğlu 18 Kasım 2017 günü tedavi gördüğü hastanede 50 yaşında öldü.[5]
Olimpiyat Oyunları
1988 Seul
1988 Seul Olimpiyatları‘na Türkiye adına katılabilmesi için Türk Hükûmetince Bulgaristan’a 1 milyon 250 bin dolar ödenerek gerekli izin alındı. Bu olimpiyatlarda Süleymanoğlu 60 kg koparmada sırasıyla 145, 150,5 ve 152,5 kg; silkmede 175, 188,5 ve 190 kg; toplamda da 320, 339 ve 342,5 kg kaldırdı ve altı dünya, dokuz olimpiyat rekoru kırarak muhteşem bir zafer elde etti ve böylece Türkiye’ye olimpiyatlar tarihinde güreş dışında ilk altın madalya kazandıran sporcu oldu. Silkmede kaldırdığı kendi ağırlığının üç katından 10 kilogram fazla olan 190 kg ile dünyada bunu başaran tek kişi olarak tarihe adını yazdırdı. Dünya üzerinde bu başarıyı tekrarlayan başka bir halterci hâlen çıkmamıştır.
1992 Barselona
1992 Barselona Olimpiyatları‘nda rakiplerine karşı ezici bir üstünlük sağladı ve altın madalyayı çok rahat kazandı. Aynı yıl Uluslararası Halter Basın Komisyonu tarafından “Dünyanın En İyi Sporcusu” seçildi.
1996 Atlanta
1996 Atlanta Olimpiyatları‘nda 64 kiloda 4 dünya rekoru kırarak 3. kez olimpiyatlarda madalya kazanarak tarihe geçti.
2000 Sidney
2000 Sidney Olimpiyatları‘nda artık 33 yaşında olması ve sakatlığı nedeniyle 3 kaldırışta sıfır çekerek başarı gösteremedi.
Dünya Halter Şampiyonası
1993 Melbourne
1993 Dünya Şampiyonası’nda 3 altın madalya kazanırken 2 kez de dünya rekoru kırdı.
1994 İstanbul
İstanbul’da yapılan Dünya Halter Şampiyonası‘nda ilk kez Türk seyircisi önüne çıktı. Sakat olmasına rağmen 3 dünya rekoru kırarak üç altın madalya kazandı.
1995 Avrupa Halter Şampiyonası’nda yine sakat olmasına rağmen 1 altın, 2 gümüş kazanarak Türkiye’nin takım hâlinde birinci olmasında önemli katkı sağladı.
1995 Guangzhou
Çin‘de yapılan dünya şampiyonasında sakatlığı devam ediyordu ve 3 altın madalya kazandı.
Avrupa Halter Şampiyonası
1988 Cardiff
1988’de Avrupa Halter Şampiyonası‘na Türkiye adına katıldı ve üç altın madalya kazandı.
1994 Varşova
1994’te Polonya’da yapılan Avrupa Halter Şampiyonası’nda sadece üç kaldırış yaparak üç dünya rekoru kırdı.
Naim Süleymanoğlu, Uluslararası Halter Federasyonu’nun Aralık 2000’de Atina‘da toplanan kongresinde asbaşkanlığa seçildi.
Madalyalar
| Yıl | Yer | Ağırlık | Koparma (kg) | Silkme (kg) | Toplam | Sıra | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | Sıra | 1 | 2 | 3 | Sıra | |||||
| Olimpiyat Oyunlar | ||||||||||||
| 1988 |  Seul, Güney Kore |
60 kg | 145 | 150,5 | 152,5 | 1 | 175,0 | 188,5 | 190 | 1 | 342,5 |  |
| 1992 |  Barselona, İspanya |
60 kg | 142,5 | 1 | 170 | 177,5 | – | 1 | 320 | |
||
| 1996 |  Atlanta, Amerika Birleşik Devletleri |
64 kg | 145 | 147,5 | 1 | 180 | 185 | 187,5 | 2 | 335 | |
|
| 2000 |  Sidney, Avustralya |
62 kg | – | – | – | – | – | – | – | |||
| Dünya Şampiyonası | ||||||||||||
| 1983 |  Moskova, Sovyetler Birliği |
56 kg | 130 | |
160 |  |
290 |  |
||||
| 1985 |  Sodertalje, İsveç |
60 kg | 142,5 | |
180 | |
322,5 | |
||||
| 1986 |  Sofya, Bulgaristan |
60 kg | 147,5 | |
187,5 | |
335 | |
||||
| 1989 |  Atina, Yunanistan |
60 kg | 140 | 145 | – | |
172,5 | |
317,5 | |
||
| 1991 |  Donaueschingen, Almanya |
60 kg | 135 | 137,5 | |
165 | 172,5 | |
310 | |
||
| 1993 | Melbourne, Avustralya |
64 kg | 140 | 145 | – | |
177,5 | – | |
322,5 | |
|
| 1994 |  İstanbul, Türkiye |
64 kg | 142,5 | 145 | 147,5 | |
181 | 182,5 | |
330 | |
|
| 1995 |  Guangzhou, Çin |
64 kg | 145 | 147,5 | |
180 | – | |
327,5 | |
||
| Avrupa Şampiyonası | ||||||||||||
| 1994 |  Sokolov, Çekya |
64 kg | 145 | |
180 | |
325 | |
||||
| 1995 |  Varşova, Polonya |
64 kg | 142,5 | |
182,5 | |
325 | |
||||
| 2000 | Sofya, Bulgaristan |
62 kg | 140 | |
170 | 4 | 310 | |
||||
Başarıları
- İlk dünya rekorunu kırdığında sadece on beş yaşındaydı.
- 1984, 1985 ve 1986 yıllarında dünyada “Yılın Haltercisi” seçildi.
- 1988 Seul, 1992 Barcelona ve 1996 Atlanta Olimpiyatları olmak üzere üç kez olimpiyat şampiyonu oldu.
- Yedi kez dünya şampiyonu oldu, kırk altı dünya rekoru kırdı.
- Kendi kilosunun üç katından 10 kilo fazlasını kaldıran tek sporcu olarak tarihe geçti.
- Spor otoritelerine göre tüm zamanların en iyi haltercisi seçildi.
- 1988 yılında Time dergisine kapak oldu.
- 1988 Seul Olimpiyatları’nda 60 kg’da, silkmede 190 kg kaldırarak dünya rekoru kırdı.
- 1988 yılında Seul Olimpiyatları’nda altı dünya, dokuz olimpiyat rekoru kırarak büyük bir zafer kazanmıştır.
- Türkiye’ye olimpiyatlarda güreş dışında ilk altın madalyasını kazandıran sporcudur.
- 1992 yılında Uluslararası Halter Basın Komisyonu tarafından “Dünyanın En İyi Sporcusu” seçildi.
Siyasi kariyeri
Naim Süleymanoğlu; 2004 yerel seçimlerinde MHP‘den Büyükçekmece‘nin Kıraç Belediyesi Başkanı adayı, İstanbul’da 2007 Türkiye genel seçimlerinde yine MHP‘den milletvekili adayı olmuştur ancak ikisinde de seçilememiştir.
Özel yaşamı
23 Ocak 1967’de Bulgaristan’da dünyaya gelen Naim Süleymanoğlu, haltere 1977’de başladı. 15 yaşında iken Brezilya’da düzenlenen Dünya Gençler Halter Şampiyonası’nda 52 kiloda iki altın madalya alarak şampiyon oldu. On altı yaşında rekor kırarak yine şampiyon oldu. Böylece “halter tarihinde en genç dünya rekortmeni” unvanını aldı.
1983 yılında Viyana’da yapılan turnuvada, 56 kiloda dünya rekorlarını sırasıyla koparmada 130,5, silkmede 165 ve toplamda da 295 kilo olarak kırdı. Daha sonra bu rekorlarını yine kendisi kırdı. 1986 yılında dünya şampiyonasında 60 kilo kategorisinden katıldı ve toplamdaki rekorunu 335 kiloya çıkararak dünya şampiyonu oldu. 1988 Seul Olimpiyatları’nda ise yine 60 kilo kategorisinde muhteşem rekorlar kırdı (toplam 342,5 kg). Naim Süleymanoğlu’nun Seul’daki muhteşem başarısı ile Türkiye’ye olimpiyatlarda güreş dışında ilk altın madalya kazandıran sporcu oldu.
1984, 1985 ve 1986’da dünyada, yılın haltercisi seçildi. 1984 Los Angeles Olimpiyatları’na, Bulgaristan’ın da Sovyetler Birliği’nin yanında boykota katılması nedeniyle katılamayan Süleymanoğlu, ülkesindeki baskılardan kurtulmak için 1986 senesinde Melbourne, Avustralya’da düzenlenen Dünya Halter Şampiyonası’nda bir süre ortadan kaybolan ve daha sonra 11 Aralık’ta ortaya çıktığında, Türk büyükelçiliğine sığınarak Türkiye’de yaşama ve Türk millî takımı adına karşılaşmalara çıkma talebinde bulunan sporcu, talebinin kabul edilmesinin ardından, Naim Süleymanoğlu adını aldı.
1992 Barcelona Olimpiyatları’nda, rakiplerine karşı ezici üstünlük sağlayarak yurda altın madalyayla dönen Naim Süleymanoğlu, yine o sene Uluslararası Halter Basın Komisyonu tarafından “Dünyanın En İyi Sporcusu” seçildi. 1993 Dünya Şampiyonası’nda üç altın madalya kazanmasının yanı sıra iki de dünya rekoru kıran halterci, 1994’te Bulgaristan’da yapılan Avrupa Halter Şampiyonası’nda da sadece üç kaldırış yaparak üç dünya rekoru kırdı.
Çin’de yapılan dünya şampiyonasında sakatlığı devam ediyordu ve üç altın madalya kazandı. Naim Süleymanoğlu, Uluslararası Halter Federasyonunun Aralık 2000’de Atina’da toplanan kongresinde asbaşkanlığa seçildi.
Ölümü
Siroza bağlı karaciğer yetmezliğinden dolayı tedavi gören Süleymanoğlu’na 6 Ekim 2017’de ameliyatla karaciğer nakli yapıldı.[6] Nakil sonrası beyin kanamasına bağlı ödem nedeniyle beyin ameliyatına alınan Süleymanoğlu’nun hayati tehlikesinin devam ettiği açıklandı.[6] O günden itibaren yoğun bakım ünitesinde tedavi gören Naim Süleymanoğlu 18 Kasım 2017 tarihinde 50 yaşında ölmüş, cenazesi 19 Kasım 2017 Pazar günü Fatih Camii‘nden kaldırılarak Edirnekapı Şehitliği‘nde defnedilmiştir.
Süleymanoğlu’nun vefatından sonra Japonya’dan gelen Sekai Mori isimli Japon bir kız, Süleymanoğlu’nun kızı olduğunu iddia ederek genetik davası açtı. Mahkeme kararıyla 4 Temmuz 2018’de Süleymanoğlu’nun mezarı açıldı ve DNA testi yapılabilmesi için örnek alındı. Yapılan DNA testi sonucu, Sekai Mori’nin Süleymanoğlu’nun kızı olduğu sonucuna varıldı. Sekai Mori’nin, Süleymanoğlu’nun halter müsabakaları için gittiği Japonya’da ilişkiye girdiği Japon bir kadından olduğu ortaya çıktı.[7]
Anısına
25 Ekim 2019 tarihinde gösterime giren Cep Herkülü: Naim Süleymanoğlu sinema filminde hayatı anlatıldı. Filmde Naim Süleymanoğlu’nu Hayat Van Eck canlandırdı.[8][9][10] Gösterime girdikten on ay sonra internet film portali Netflix‘te de yayımlandı.